بیانات

جلسه با سخنرانی دکتر سید حسین سیدموسوی (دبیر جلسه)، حجت‌الاسلام دکتر محمدتقی سبحانی و حجت‌الاسلام دکتر علی رضایی تهرانی با موضوع «تراث حکمی امام رضا (علیه‌السلام)» برگزار شد. دکتر سبحانی با اشاره به ویژگی‌های عصر امام رضا (علیه‌السلام) — مانند بلوغ تشیع و ظهور مکاتب کلامی رقیب — بر استقلال دستگاه معرفتی ایشان تأکید کرد و اصولی مانند «نفی سنخیت خالق و مخلوق»، «حدوث اراده الهی» و «اصل‌محوری معارف رضوی» را تشریح نمود. دکتر رضایی تهرانی با طرح بحث «امکان فلسفه شیعی»، به نقد دیدگاه‌های موجود پرداخت و لزوم استنباط قواعد فلسفی از متون دینی با روشی نظام‌مند را یادآور شد. هر دو سخنران بر ضرورت مطالعه سیستماتیک معارف رضوی و تأسیس کرسی الهیات رضوی برای ترویج این اندیشه تأکید کردند.

حکمت صدرایی به‌عنوان یک سیستم فلسفی مستقل و منضبط، نیازمند بازخوانی و تطبیق با نیازهای جامعه‌ی اسلامی امروز است. این بازخوانی شامل احیای بخش‌های مغفول حکمت صدرایی، بازتولید فلسفه‌های مضاف و نقد نحله‌های فلسفی رقیب است. حکمت صدرایی می‌تواند در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و اخلاقی به‌عنوان پایه‌ای برای تمدن‌سازی و نظام‌سازی اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. نیاز جامعه‌ی امروز به‌ویژه در حوزه‌های معرفت‌شناسی، عرفان و منطق، ایجاب می‌کند که حکمت صدرایی با دستاوردهای جدید علمی و فلسفی تطبیق داده شود. بازخوانی حکمت صدرایی باید بدون شالوده‌شکنی و با حفظ اصول این مکتب، به‌روزرسانی و توسعه‌ی آن در جهت پاسخگویی به چالش‌های مدرنیته و پسامدرنیسم بینجامد. هدف نهایی، ایجاد یک نظام فکری منسجم بر پایه‌ی حکمت صدرایی است که بتواند نیازهای جامعه‌ی اسلامی را در عرصه‌های مختلف فردی و اجتماعی برطرف کند.

این نشست که به همت حلقه علمی حکمت دفتر تبلیغات اسلامی خراسان برگزار شده است، استاد رضایی تهرانی ابتدا با مقدماتی به مباحثی مانند ضرورت و مفهوم‌شناسی مفاهیم بکار برده شده در عنوان نشست می‌پردازند و سپس به بررسی تأثیرگذاری حکمت صدرایی در حیات اعتقادی و رفتار آدمی و نمونه‌هایی از آن را ارائه می‌کنند. ایشان به‌عنوان نمونه مباحثی چون اصالت وجود و اعتباریت ماهیت؛ اتحاد علم و عالم و معلوم؛ وحدت تشکیکی وجود و... را امتداد بخشیده و تأثیرهای آنها را در زندگی انسان بررسی می‌کنند. ایشان بنا بر نظری جامعه را متشکل از افراد خوانده و تأثیرات در جامعه را تابعی از تأثیرات فردی دانستند. در پایان به پرسش‌های حضار پاسخ‌هایی ارائه کردند.