بیانات

استاد رضایی تهرانی در این نشست بیان داشتند که عرفان اسلامی، دانشی برآمده از کتاب و سنت است که به کشف حقیقت از طریق شهود عارفانه می‌پردازد. این عرفان مبتنی بر مبانی معرفت‌شناختی ویژه‌ای مانند وجود خدا، توحید، و تقسیم هستی به «فیض اقدس» و «فیض مقدس» است. شهود عارفانه به‌عنوان علم حضوری، خطاناپذیر است اما در مقام بیان و تفسیر، امکان خطا وجود دارد. چالش‌های عرفان شامل تأثیرپذیری از اعتقادات کلامی، استفاده از روایات ضعیف، افراط در تأویل، و غیرقابل‌انتقال بودن تجربیات شخصی است. تأویلات عرفان گاه از متکلمین شدیدتر است و انتقاداتی به افراط در بطن‌گرایی وارد شده است. در نهایت، عرفان اسلامی با وجود عمق معنوی، نیازمند تدقیق در مبانی و روش‌هایش است تا از چالش‌های معرفتی و عملی بکاهد.

استاد شیخ علی رضایی تهرانی در این نشست بیان داشتند که سلوک بانوان در عرفان اسلامی با وجود چالش‌ها، کاملاً ممکن و مورد تأیید است. زنان به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی مانند رقت قلب، صفای باطن و احساسات عمیق، حتی می‌توانند در برخی موارد پیشتازتر از مردان باشند. سلوک زنان در سه مرحله اصلی دختری، همسری و مادری تعریف می‌شود که هر کدام وظایف خاص خود را دارد. خطرات این مسیر شامل غفلت از مسئولیت‌های خانوادگی، خلط عشق الهی با عشق زمینی و زودباوری است که با هدایت صحیح قابل مدیریت است. ایشان در ادامه بیان کردند که تفاوت‌های سلوک زنان با مردان در سبک‌تر بودن دستورات، تأکید بر اعمال قلبی و نیاز به مدیریت ویژه توسط استاد راه نمود می‌یابد. منابعی مانند کتاب «زن در آینه جلال و جمال» و آثار عطار نیشابوری نکات ارزشمندی در این زمینه ارائه می‌دهند. در نهایت، سلوک بانوان زمانی ثمربخش است که همراه با حفظ تعادل میان وظایف خانوادگی و معنوی باشد.

حضرت آیت الله رضایی تهرانی در این نشست علمی که به درخواست موسسه صدف عفاف نور که از موسسات زیرمجموعه موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام در مشهد مقدس است به بررسی رابطه زنان با عرفان و سلوک معنوی، با تأکید بر این پرسش که آیا زنان می‌توانند به مقامات عرفانی مانند فناء فی الله برسند؟ میپردازند. ایشان با بیان مقدماتی مانند تفاوت زن و مرد و امکان سلوک زنان به این نکته تاکید میکنند که عرفان جنسیت نمی‌شناسد؛ بلکه ظرفیت‌های فردی و تلاش، تعیین‌کننده رسیدن به مقامات معنوی است. در ادامه ایشان به پاسخ شبهات در این زمینه میپردازند و نتیجه میگیرند که زنان با همت والا و رعایت شرایط (مانند عفت، خدمت به خانواده، و تبعیت از استاد) می‌توانند به اوج سلوک عرفانی دست یابند، چنان‌که نمونه‌های تاریخی گواه این امرند.